Aynur Kolbay Hülya İnceledi: Kaybolunca Nereye Gideriz?

“Peki ama nereye gitti?”

“Bir daha birbirimizi hiç göremeyecek miyiz?”

Bu hayatta cevaplaması en zor sorulardan ikisi. Aynı zamanda cevabını bulmakta zorlandığımız soruların da en büyükleri. Biz yetişkinlerin bile konuşmakta, anlamakta ve kabullenmekte zorluk yaşadığı kavramları (ölüm, kaybolmak, gitmek, yok olmak gibi) çocuklara anlatabilmek ayrı bir uzmanlık ya da ayrı bir hassasiyet gerektiriyor. İşte tam da böyle zor zamanlar için ilaç gibi gelen öyle güzel kitaplar var ki…

Portekizli bir yazar ve bir çizerin birlikte oluşturdukları bu şahane kitap, konuya dair bambaşka bir bakış açısı getiriyor. “Ölüm” kelimesini hiç kullanmadan, yok olmak üzerine ufuk açıcı bir hikâye anlatıyor.

Kaybolan tek şeyin insanlar olmadığı bilgisiyle yola çıkan kitap, öncelikle okuyucuya günlük yaşamlarımızda kaybolduğunu gözlemleyebildiğimiz pek çok şeyi hatırlatıyor. Örneğin gün içinde çoraplarımızı kaybedebiliyor ve saatler, hatta günler sonra hiç beklemediğimiz bir yerlerde onları tekrar bulabiliyoruz. Güneş her sabah karşımıza çıksa da akşamları kayboluyor. Bulutlar, yapraklar, hatta tatiller bile bir oluyor bir bitiyor, bir görünüyor, bir kayboluyor.

Başlamak ve bitmek, olmak ve kaybolmak gibi kavramları, rengârenk ve yaratıcı çizimlerle, kısa ama anlaşılır bilgiler eşliğinde anlatıveriyor. Su birikintileri eninde sonunda gökyüzüne yükselip buluta dönüşüyor, bulutlar eninde sonunda yağmur olarak yeryüzüne iniyor, güneş olduğu yerde kalıyor ama biz gidip kayboluyor sonra da tekrar güneşin karşısına çıkıveriyoruz. Gürültü, uyku, kum, her şey ama her şey, insan bile eninde sonunda bir gün kayboluyor. Asıl sorun bundan sonrası. Çünkü kaybolduktan sonra gittiğimiz yer konusunda herkes farklı bir şey söylüyor.

Çocukların her şeyi anlamlandırmaya çalıştıkları beyinleriyle, hele bir de yaşanmış kayıplar karşısında onlara düşünmeyi, yaşananları bir anlama büründürmeyi yasaklamak yerine kafalarındaki sorulara aradıkları cevabı verecek yolu açmak en iyi yöntem. Bu nedenle sadece ölüm değil evrende şahit oldukları her türlü kayboluşa dair bir düşünme fırsatı yakalamaları, ileriki yaşamlarında bu tarz durumlarla yüzleşmelerini daha da kolaylaştıracaktır.

Bu sonsuz olasılıklar dünyasında, sadece çocuklar için değil yetişkin okuyucular için bile farklı bir düşünme perdesi aralayan kitap, bu gizemli konuya dair seçme şansını da yine okuyucuya bırakıyor. Nereye gitmeyi seçersek seçelim “hiçten iyidir” düşüncesiyle yola çıkıyor ve kaybolmak isteyeceğimiz yeri seçme – en azından konuya dair istediğimiz hayali kurma – şansını bize veriyor.

2013 yılında Bologna Çocuk Kitapları Fuarı tarafından verilen Avrupa’nın En İyi Çocuk Kitapları Yayıncısı ödülünün sahibi olan Planeta Tangerina’nın kurucularından olan biri yazar, biri çizer iki arkadaşın kaleminden çıkan kitap uluslararası pek çok farklı ödülün de sahibi.

Farklı bakış açısıyla, yaratıcı düşünme fırsatı yaratmasıyla, sade anlatımı ve etkileyici çizimleri ile bir çocuk kitaplığında mutlaka olması gerek diyebileceğim kitap, 6 yaş ve üstü tüm okuyucular için harika bir seçim.

Kitap Adı: Kaybolunca Nereye Gideriz?
Yazar: Isabel Minhos Martins
Resimleyen: Madalena Matoso
Çevirmen: Sevcan Şahin
Yayınevi: KÜ Çocuk (Koç Üniversitesi Çocuk)
Sayfa Sayısı: 48 sayfa